14/12/14

Τα νέα εισαγωγικά - Ancient Greeklish

(Εφημερίδα των συντακτών 13 Δεκ. 2014)


Τα νέα εισαγωγικά

Πάλι «την πλήρωσαν» οι βιτρίνες των καταστημάτων· και η κοινότατη και παραστατική έκφραση «την πλήρωσαν» μπήκε σε περιττά, σε λάθος εισαγωγικά, επειδή τάχα οι βιτρίνες δεν είναι έμψυχα όντα με λεφτά που πληρώνουν κάτι·
«τα βρήκαν» κυβέρνηση και εργαζόμενοι: πάλι εισαγωγικά, άγνωστο γιατί, ίσως επειδή μόνο χαμένα αντικείμενα βρίσκει κανείς·
«έπιασαν» δουλειά τα απορριμματοφόρα· και ξανά εισαγωγικά, μάλλον επειδή τα απορριμματοφόρα δεν έχουν χέρια για να πιάσουν κάτι,
και πλήθος άλλες περιπτώσεις με ανάλογα φαιδρές ερμηνείες αποπίσω, πάντοτε για να ξορκιστεί ουσιαστικά μια μεταφορά, μια καθημερινή έκφραση, μια παρομοίωση, ένας ιδιωτισμός κτλ., οτιδήποτε (μοιάζει να) ξεφεύγει από μια στρατιωτική αντίληψη για τη γλώσσα, έξω από κάθε μα κάθε γραμματική, έξω από την ιστορία κάθε μα κάθε γλώσσας.

Γέμισαν έτσι εδώ και μερικά χρόνια τέτοια εισαγωγικά οι εφημερίδες μας, όλες ανεξαιρέτως, οι οθόνες μας, τα καινούρια βιβλία· όσο και να γράφει κανείς (βλ. π.χ. α, β), προχωράει αλματωδώς η παράδοξη αυτή μόδα (διόλου άσχετη, λέω εγώ, από τη γενικότερη καθαριστική τάση στη γλώσσα), να δούμε αν και πότε θα ξεφουσκώσει.

Και ιδού που μια συγγενική, από μιαν άποψη, τάση εξαπλώνεται τελευταία. Μου την επισήμανε πριν από λίγους μήνες ο γείτονας εδώ Δημήτρης Αγγελίδης, δεν θυμάμαι με ποιο παράδειγμα, και έκτοτε την παρακολουθώ με ενδιαφέρον: είναι μια γενικευμένη αναίτια χρήση του επιθέτου πολιτικός-ή-ό, «νέα εισαγωγικά» θα τη λέγαμε, καθώς συχνά χτυπάει το καμπανάκι: «προσοχή, ακολουθεί μεταφορά, μην το πάρετε και τοις μετρητοίς!»:

Πολιτικό σεισμό προκάλεσαν οι δηλώσεις τού Χ, λες και θα νόμιζε κανείς ότι προκλήθηκε κανονικός σεισμός και το καταπέτασμα του ναού εσχίσθη εις δύο·
Για εμάς είναι casus belli, αιτία πολιτικού πολέμου… είπε η Παπαρήγα, λες και θα νόμιζε τώρα κανείς πως θα ’παιρνε το ΚΚΕ τα όπλα –ή τα κονσερβοκούτια·
Η Κανέλλη πήγε στη δίκη του Κασιδιάρη και έκανε λόγο για πολιτικό φασισμό, σε διάκριση ποιος ξέρει από ποιον άλλο (καλύτερο άραγε ή χειρότερο;) φασισμό·
Πολιτικά ευφυής θεωρείται η ιδέα του κ. Θεοδωράκη·
Είναι πολιτικά δύσκολο να πέσει η κυβέρνηση εκ των έσω·
Το ψήφισμα του βρετανικού Κοινοβουλίου είναι πολιτικά ιστορικό·
Πολιτική «θύελλα» για τη μη μετάδοση της ομιλίας Τσίπρα στη ΔΕΘ: εδώ νταμπλ, κανονικά εισαγωγικά, σαν αυτά που είπαμε στην αρχή, στη λ. θύελλα, για να μη νομίσει δηλαδή κανείς πως άρχισε να λυσσομανά ο αέρας κι η βροχή, ενισχυμένα από τα νέα εισαγωγικά, το περιττό επίθετο πολιτική, πάλι για να μη νομίσει κανείς… κτλ.

Οχυρωματικά έργα, ξανά, για την «προστασία», με εισαγωγικά, της γλώσσας.


Ancient Greeklish

Διόλου αμφισβητώ ότι φωτεινά πρόσωπα μπορεί να συναντήσει κανείς και αλλού: διόλου ΔΕΝ αμφισβητώ είναι βεβαίως το σωστό, αλλιώς θα λέγαμε και: «καθόλου τον ξέρω αυτόν», «πουθενά πήγα», «τίποτα μου αρέσει» κτλ. Ε ναι, φυσικά, θα πείτε, κανένας δεν τα λέει αυτά. Εκτός κι αν νομίζει, θα πω εγώ, ότι προσεγγίζει έτσι το αρχαίο πνεύμα, ότι μιλάει ολίγον αρχαία, λογιότερα τελοσπάντων. Ιδού και άλλα:

Ούτε πέντε λεπτά χρειάστηκε ο Χ για να «φουσκώσει» τα δίχτυα του Ψ, από αθλητική εφημερίδα, μαζί και με τα μεταφοροκτόνα εισαγωγικά που είδαμε στο προηγούμενο σημείωμα·
Κανείς απ’ όσο ξέρω μίλησε για απόλυση, από σχόλιο στο φέισμπουκ·
Σε καμία περίπτωση μπορεί να εννοηθεί ως περίληψη…, έγραψε η κ. Φωτεινή Τομαή, αποτυχούσα ευρωβουλεύτρια της ΝΔ, που διαφεντεύει το Ιστορικό Αρχείο του ΥΠΕΞ·
Σε κανένα από τα πεπολιτισμένα [sic] κράτη της ανθρωπότητας σημειώνεται…, γράφει ο πολύς Κ. Γεωργουσόπουλος.

Και καλά ο αθλητικογράφος, ή ο σχολιαστής στο φέισμπουκ, αλλά, γραμματιζούμενοι άνθρωποι οι τελευταίοι, πώς στο καλό, έρχεται εύλογα η ερώτηση. Νά, στα αρχαία που κουτσομάθαμε στο σχολείο κι όμως θαρρούμε πως κυλούν στο αίμα και το DNA μας, η άρνηση ήταν μονή: ουδείς επιθυμεί, ουδένα ή ουδέποτε απήντησα, ουδόλως φρονώ κ.ο.κ., φράσεις που όλες ανεξαιρέτως στα νέα ελληνικά, αιώνες τώρα, στο διαφορετικό, μας αρέσει δε μας αρέσει, σύστημα των νέων ελληνικών, αποδίδονται με διπλή άρνηση: κανένας δεν επιθυμεί, κανέναν ή ποτέ δεν συνάντησα, καθόλου δεν πιστεύω κ.ο.κ.

Το λάθος, διόλου τυχαία εντέλει, είναι όλο και πιο συχνό τα τελευταία χρόνια (όπως και το αντίστροφο εξάλλου: «ουδείς δεν διαμαρτυρήθηκε», κάτι πολύ πιο ανεκτό πάντως, σαν απλός πλεονασμός, αφού το ουδείς λ.χ. υφίσταται και στα νέα ελληνικά). Να φταίει κι εδώ ο νεολογιοτατισμός, η νοερή επιστροφή στη γλωσσική μας Εδέμ, στα αρχαία μας, μαζί τώρα, τι κωμικό, με την επίδραση των κυρίαρχων σήμερα αγγλικών, όπου επίσης η άρνηση εκφράζεται αυστηρώς μονή;

Αυτά κι αν είναι γκρίκλις, ακριβέστερα: αρχαιογκρίκλις.

buzz it!